
Երաժշտական մոգուլ Փի Դիդդիի անունն ու կերպարը երկար տարիներ ներկայացվում էր որպես ամերիկյան երազանքի դասական սցենար։ Միայնակ մոր հետ մեծացած, փողոցներում «դասեր քաղած» տղան բարձրանում է փառքի աստիճաններով ու դառնում հիփ հոփի ամենաազդեցիկ մարդկանցից մեկը, ապրում է շքեղության, փայլի ու անսահման հնարավորությունների պայմաններում։

Ջորջ Ավագյանի պատմությունը սկսվում է Ռուսաստանի Արմավիր քաղաքում՝ 1919 թվականին։ Կարճ ժամանակ անց Ավագյանների ընտանիքը տեղափոխվում է Թբիլիսի, այնտեղից էլ արդեն՝ Միացյալ Նահանգներ։

Տարվա գլխավոր կինոիրադարձությանը` Ջեյմս Քեմերոնի «Ավատար. Կրակ և մոխիր» (Avatar: Fire and Ash) ֆիլմի պրեմիերային մնացել են հաշված օրեր։ Սա բազմամիլիարդանոց ֆրանշիզի արդեն երրորդ մասն է, սակայն «Ավատարը» ոչ միայն հսկայական գումարներ են վարձույթում, ոչ միայն նոր կինոտեխնոլոգիաներ են, այլև մանրակրկիտ մշակված աշխարհ` Պանդորա մոլորակն իր հարուստ կենսաբազմազանությամբ։

Եթե հավատանք ռուսական լրատվամիջոցներին, սոցցանցերին ու հատկապես բարկացած տիկտոկյան հանրությանը, ապա Լարիսա Դոլինայի շուրջ սկանդալը դեռ շատ շերտեր կստանա ու շատ կտարածվի։ Իսկ մեմերի պակաս այս ընթացքում հաստատ չի զգացվի։ Թվում էր, թե երգչուհին իր կյանքում տեսել է ամեն ինչ՝ անգամ ռուսական շոուբիզնեսի բոլոր սերունդների հաջողությունն ու անկումը, բայց երբևէ չէր պատկերացնի, որ «օր ծերության» cancel culture-ը՝ չեղարկման մշակույթը, կթակի նաև իր դուռը։ Այս պատմությունն, իհարկե, ոտքից գլուխ աբսուրդային է, դրա համար փորձենք հասկանալ, թե ի՞նչ տեսություններ կան այս պատմության շուրջ։

Փեգի Գուգենհայմի անունը վաղուց դուրս է եկել պարզապես մեծահարուստ մեկի կենսագրության սահմաններից։ Նա 20-րդ դարի առաջին կեսի արվեստի ամենամեծ ու տպավորիչ հավաքածուն ուներ, բայց միայն սա չէ, որ բնորոշում էր Գուգենհայմին։ Նա զգում էր ժամանակի շունչն ու զարկը, շարժիչ ուժ էր բազմաթիվ արվեստագետների համար և ինքն էր թելադրում ճաշակ ու մտածողություն։ Նրա կյանքը՝ մի փոքր անսովոր, մի փոքր էլ սկանդալային, արկածային վեպ է հիշեցնում, որի որոշ էջեր կփորձենք բացահայտել միասին։

Կինոյում ձմեռը հաճախ ծառայում է որպես դեկորացիա. ձյունոտ բնապատկեր, բուխարի, թեթևակի մելանխոլիկ վիճակ։ Սակայն լինում են ֆիլմեր, որոնցում ցուրտը վերածվում է ինքնուրույն ուժի` սահմանելով իրադարձությունների ռիթմը, կոտրելով բնավորությունները ու թշնամական դարձնելով պատման տարածությունը։ Դրանք նայելիս մրսում ես, այդ ֆիլմերում ցուրտը կառավարում է մարդկանց ու վերածում բնությունը գործող անձի։

«Մարդ-դարաշրջան» ձևակերպումը շատ հազվադեպ է այսքան տեղին լինում։ 99 տարեկանում կյանքից հեռացած Նիկիտա Սիմոնյանի կյանքն իսկապես մի ամբողջ դարաշրջան է ամփոփում՝ հաղթանակների, ֆուտբոլային բարձունքների, ճակատագրական հանդիպումների ու լեգենդների մի դարաշրջան։ Սիմոնյանը ֆուտբոլային իր ժամանակաշրջանի վերջին կենդանի լեգենդն էր ու ամբողջ տարածաշրջանում և անգամ աշխարհում ֆուտբոլասեր հանրության արձագանքը, ափսոսանքի ու հիացմունքի խոսքերը սրա գլխավոր ապացույցն են։

1920-ականների Լոնդոնն ուներ իր «աստղերի քարտեզը», բոլոր փողոցները, սրճարանները կամ, ասենք, գեղեցկության սրահներն իրենց արվեստագետներն ունեին, որոնցով հպարտանում էին ու լեգենդներ հյուսում։ Կար մի ժամանակ, երբ այս խիստ ցանկալի քարտեզի կենտրոնում էր հայտնվել երիտասարդ մի գրող՝ անթերի կոստյումով, դիպուկ արտահայտություններով ու դեղին Rolls-Royce-ով։ Ու ստացվել էր այնպես, որ այդ երիտասարդը հայկական արմատներ ուներ, բայց մի տեսակ հեռու էր այդ արմատներից։ Անգամ անուն-ազգանունը չէին կարող հուշել նրա ազգությունը։

Ժամանակային հանգույցը զարմանալի դրամատուրգիական լուծում է։ Մի կողմից այն ծայրահեղ պարզ է. կերպարը նորից ու նորից ապրում է միևնույն օրը։ Մյուս կողմից` խիստ ճկուն. հանգույցը կարող է լինել կատակերգություն, հորրոր, փիլիսոփայական առակ, հասունացման մասին երգիծանք, կամ տանջալից վարժանք բնավորության ու ներքին ամրության համար։ Ու ամենակարևորը, հանդիսատեսը գաղտնի հաճույք է ստանում` հետևելով, ինչպես է հերոսն իր փոխարեն գործում հարյուրավոր սխալներ։

Փոփ արքան վաղուց չկա, բայց նրա շուրջ բորբոքված սկանդալները շարունակում են լարման մեջ պահել երաժշտական աշխարհը։ Հիմա էլ պարզվում է, (ամեն դեպքում` այդպես է ասում Financial Times-ը), որ Մայքլ Ջեքսոնի ժառանգները ստիպված են եղել ևս 2,5 միլիոն դոլար վճարել Կասիո ընտանիքին այն մեղադրանքների համար, որոնք հնչել էին արդեն մահացած երգչի հասցեին։ Ընդհանուր առմամբ, այս ընտանիքը պահանջել է 16,5 միլիոն դոլար և պնդում է, որ գործը պետք է քննվի հանրային դատավարությամբ։